จะเป็นนักปั้นต้องรู้จัก “ไพโรเมตริกโคน”

อย่างที่เคยรู้กันอยู่แล้วว่า ขั้นตอนสำคัญของงานปั้นเซรามิกคือการนำชิ้นงานเข้าเตาเผา ซึ่งนอกจากจะต้องรู้จักเลือกใช้เตาเผาให้ตรงกับจริตและงานที่ทำแล้ว ยังต้องรู้จักอุณหภูมิที่เหมาะสมกับการทำงานเซรามิก และแน่นอนว่า ตัวช่วยสำคัญอย่างเครื่องวัดอุณหภูมิต้องมี

วันนี้ Pottery Clay ขอพาทุกคนไปทำความรู้จักกับเครื่องมือวัดอุณหภูมิชนิด “ไพโรเมตริกโคน (Pyrometric Cone)” อีกหนึ่งตัวช่วยที่ถ้าจะทำงานปั้นออกมาดีเยี่ยม

‘ไพโรเมตริกโคน’ คือพีระมิดเล็กๆ ประกอบด้วยสามเหลี่ยมสามด้าน วางเอียงเล็กน้อยสูงประมาณ 1 ¾ -2 นิ้ว ฐานกว้างประมาณ½ นิ้ว ทำจากส่วนผสมของดินและสารที่ใช้ในการทาเคลือบแล้วตั้งฝังบนดินนิ่มให้เป็นแถวเมื่อถึงอุณหภูมิที่กำหนดโคนจะงอโค้งลงเพื่อเป็นสัญญาณบอก

โคนเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่ใช้วัสดุที่หลากหลายมาผสมกันและหลอมในความร้อนที่เจาะจงจากโคน 022 (675 องศาเซลเซียส) ถึงโคน 42 (2,093 องศาเซลเซียส) โดยโคนทุกอันจะมีหมายเลขกำกับตรงส่วนฐาน และอุณหภูมิเฉลี่ยระหว่างแต่ละโคนอยู่ที่ประมาณ 17.5 องศาเซลเซียส

ส่วนโคนสำหรับการเผาอุณหภูมิต่ำจะเริ่มนับจาก 0 ไปถึงตัวเลข จุดแบ่งของโคน 01 และโคน 1 อยู่ที่อุณหภูมิ 1,093 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นจุดหลอมของเหล็ก หมายเลขโคนและอุณหภูมิที่ควรจำไว้คือ อุณหภูมิเผาดิบและเผาเคลือบที่ใช้บ่อยๆ เช่น โคน 08 อุณหภูมิ 955 องศาเซลเซียส โคน 9 อุณหภูมิ 1,280 องศาเซลเซียส เป็นต้น

นอกจากนี้ ไพโรเมตริกโคนยังเป็นค่าของการวัดความทนไฟ เมื่อใช้ไพโรเมตริกโคน ซึ่งเป็นแท่งวัตถุเซรามิก รูปทรงสูงเป็นสามเหลี่ยมพีระมิดมีฐานสามเหลี่ยมโตกว่ายอดบน เมื่อทุ่นไฟถูกเผาถึงจุดอุณหภูมิหนึ่งทุ่นไฟชนิดนี้จะเริ่มโค้งลง โดยไพโรเมตริกโคนที่ใช้กันอยู่มีอยู่ 2 ชนิดคือ Seger Cone และ Orton Cone โดย Seger Cone เป็นโคนที่นักวิทยาศาสตร์ชาวเยอรมันเป็นผู้ทำเป็นคนแรก หลังจากนั้นมีการใช้กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมเซรามิก เพราะมีความแม่นยำแถมวิธีการใช้ก็ง่าย แต่ต่อมาเรียกว่า Seger Cone เพื่อเป็นเกียรติแก่ Prof. Dr.Seger Kegel ซึ่งอักษร SK จึงเป็นสัญลักษณ์หรือยี่ห้อของโคน ส่วน Orton Cone เป็นของชนิดเดียวกันกับ Seger Cone แต่ใช้กันในสหรัฐอเมริกา